Veilige gemeente

Een veilige gemeente. Daar gaan we voor!

In een gemeente van de Protestantse Kerk voel je je veilig. Behandelen wij elkaar met respect. Mensen met speciale taken en opdrachten zijn zich bewust van hun positie en maken geen gebruik van hun positie ten koste van anderen. Kinderen en jongeren kunnen ongestoord meedoen.
Dit is toch zo?

Als gemeenteleden laten wij ons toch leiden door het liefdesgebod dat Jezus Zelf ons heeft gegeven, toen Hij zei: ‘U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw verstand. Dit is het eerste en het grote gebod. Het tweede, hieraan gelijk, is: U zult uw naaste liefhebben als uzelf’ (Mattheüs 22: 37-39)?
Misbruik van macht, verbaal geweld, ongewenste intimiteiten, ja dat komt in allerlei maatschappelijke organisaties voor, maar toch niet binnen onze kerk!

Helaas!
Ook binnen kerken komt ongewenst gedrag voor.
In eerste instantie denken we dan aan grensoverschrijdend gedrag, met name seksueel misbruik, ongewenste intimiteiten. Bij “veilige gemeente” gaat het om meer dan hier genoemd.
Denk bijvoorbeeld aan situaties van financiële malversatie, intimidatie en dreiging . Of aan iemand die zich niet bewust is dat een ander hem/haar een positie toekent waardoor er onbewust sprake kan zijn van machtsongelijkheid (b.v. een gemeentelid t.o.v. een kerkenraadslid).

De wijkkerkenraden en Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Rhenen willen aandacht aan dit thema geven  en proberen een veilige gemeente te zijn, nu en in de toekomst.
Dit kan alleen als we dat samen doen. Doet u/jij mee?

Twee kernbegrippen spelen een belangrijke rol: respect en bewustwording.

Respect. Willen we een “Veilige Gemeente” zijn dan is het tenminste nodig dat men elkaar in zijn/haar waarde laat, elkaar met respect behandelt en grenzen accepteert. Dit betekent dat wij in onze gemeente alle vormen van ongelijkwaardige behandeling zoals, pesten, machtsmisbruik, financiële uitbuiting, discriminerende, racistische, seksistische of (seksueel) intimiderende gedragingen of opmerkingen, of het hiertoe aanzetten, ontoelaatbaar vinden.
Om dit meer concreet te maken zijn een aantal algemene omgangsregels geformuleerd. Als kerkenraden vragen wij aan alle gemeenteleden deze algemene omgangsregels die hieronder zijn weergegeven in acht te nemen.
Algemene Omgangsregels

1. Ik accepteer en respecteer de ander zoals hij/zij is en discrimineer niet. Iedereen telt mee binnen de kerkelijke gemeente.
2. Ik laat de ander in zijn/haar waarde.
3. Ik houd rekening met de grenzen die de ander aangeeft en stel geen ongepaste vragen.
4. Ik kom niet ongepast te dichtbij, raak niet ongewenst aan en respecteer de grens van de ander; ook geef ik geen ongewenste seksueel getinte aandacht.
5. Ik doe niet mee aan pesten, uitlachen, roddelen, maken van gemene grappen.
6. Ik maak op geen enkele wijze misbruik van mijn positie.
7. Wij helpen elkaar om ons aan deze afspraken te houden.

Hoe ervaren wij dit dagelijks? Voelen we ons gerespecteerd en lukt het ons altijd om iedereen ook te respecteren?

Bewustwording: zijn wij ons altijd bewust wat ons handelen voor anderen betekent? Zijn wij ons ervan bewust dat er soms naar ambtsdragers en jeugdleiders anders wordt gekeken dan naar “gewone” gemeenteleden? En het zijn allemaal “gewone gemeenteleden”? Onbewust kan er dan sprake zijn van machtsongelijkheid.

Vertrouwenspersonen

In het kader van Veilige Gemeente zijn door de Algemene Kerkenraad vertrouwenspersonen benoemd.

Gemeenteleden kunnen bij de vertrouwenspersonen terecht met hun vragen, vermoedens, klachten en meldingen. Vertrouwenspersonen kunnen bij vermoedens van misbruik binnen de gemeente ook zelf proactief iemand benaderen. Vertrouwenspersonen zijn de personen die in de gemeente op beleids- en uitvoerend niveau met regelmaat aandacht vragen voor preventie van misbruik en alert zijn op de uitvoering van het beleid van de kerkenraad op dit terrein.

De vertrouwenspersonen doen geen werk waar anderen in gespecialiseerd zijn. Dat betekent dat zij niet aan waarheidsvinding doen, zij gaan niet zelf op onderzoek uit, zij zijn geen therapeut, mediator, pastoraal medewerker of advocaat, zij zijn geen aanspreekpunt voor ‘gewone’ kerkelijke conflicten.

Zij staan naast het gemeentelid dat zich bij hen meldt en ondersteunen die persoon.

De vertrouwenspersonen zijn bekend met de Protestantse Gemeente Rhenen, maar zijn geen onderdeel van de kring van taakdragers en kerkenraad. De vertrouwenspersonen werken in opdracht van maar niet namens de Algemene Kerkenraad. Zij kunnen onafhankelijk van de Algemene Kerkenraad handelen.
Het streven is dat er vier vertrouwenspersonen zijn, twee mannen en twee vrouwen, en vanuit elke wijkgemeente tenminste één vertrouwenspersoon. Gemeenteleden hebben daardoor een keuze wie ze willen benaderen. Door 4 vertrouwenspersonen te benoemen is vervanging bij evt. afwezigheid/ziekte geregeld, maar kan men ook elkaar (onder-)steunen, is het mogelijk ervaringen uit te wisselen en samen expertise op te bouwen.

De Algemene Kerkenraad sluit met de vertrouwenspersonen een vrijwilligerscontract af in principe voor 4 jaar met als uitgangspunt  na afloop van deze periode nog een verlenging met 4 jaar. Eenzijdige opzegging van het contract is door beide partijen mogelijk, rekening houdend met een opzegtermijn van één maand.

Taken vertrouwenspersonen.

Belangrijke taak van de vertrouwenspersoon is om beschikbaar en aanspreekbaar te zijn voor alle gemeenteleden.
Opvang en begeleiding

• Aanspreekpunt en steun voor mensen uit de gemeente die in vertrouwen iets kwijt willen  dat in het reguliere overleg niet bespreekbaar is. De vertrouwenspersoon doet geen werk waar anderen in gespecialiseerd zijn, zoals hierboven onder
• Bij strafbare feiten de politie op de hoogte brengen wanneer melder daar niet toe in staat is of bij een levensbedreigende situatie
• Meedenken met de melder over eventuele aangiftes of klachtenprocedures en de melder daarin begeleiden,
• Op verzoek van en met instemming van de melder deze vertegenwoordigen.

Signaleren

• Alert zijn op signalen van mogelijk misbruik, zie meldprotocol.

Informeren en adviseren

• Melders en anderen adviseren over een oplossing en/of mogelijke vervolgtraject wel/niet met hulp van de vertrouwenspersoon
• Zo nodig wijzen op pastorale, psychologische, maatschappelijke (Veilig Thuis, Slachtofferhulp, Bureau Jeugdzorg, plaatselijk maatschappelijk werk) kerkelijke (kerkelijk meldpunt SMPR) of juridische hulp (bijv. advocaat).

Voorlichting en preventie

• 1x per jaar een avond organiseren voor bepaalde groepen in de gemeente.