Als sterven naderbij komt…
U of jij zoekt waarschijnlijk informatie of hulp omdat je voelt dat er een overlijden en afscheid naderbij komt, of omdat het overlijden van een dierbare al een feit is. Het is logisch dat je dan gaat nadenken over de uitvaart: hoe geven we die vorm? Is het passend om dat in de kerk te doen? Maar wat betekent dat voor partners en/of kinderen die niet meer met het christelijke gedachtengoed vertrouwd zijn?
Graag geven we op deze plek wat overwegingen, om eens door te geven aan belangstellenden, of om op die manier in gesprek te komen met elkaar als familie. Of hoe kun je zelf of als partner een uitvaart op een goede manier vorm geven zodat het én recht doet aan de overledene zoals ik het wil én het een ‘goed’ afscheid voor mijn kinderen is?
Neem gerust contact op met de mensen van het pastoraat of met de dominee.
Contactgegevens staan onderaan de pagina.
Vanuit de Ontmoetingskerk zijn er verschillende mogelijkheden:
- Dankdienst voor het leven in de kerk met de eigen predikant.
- Dankdienst voor het leven in aula van crematorium met de eigen predikant
- Dankdienst voor het leven in aula van begraafplaats met de eigen predikant
Dankdienst voor het leven in de kerk met de eigen predikant.
Een afscheidsdienst in de kerk wordt samen met de nabestaanden vormgegeven. Er is geen vaste formule voor. Het hangt af van de wensen van de overledene (als die bekend zijn) en de wensen van de nabestaanden.
Vaak begint de dienst met het binnendragen van de kist door de nabestaanden tijdens een muziekstuk (of via cd of door orgel), daarna gevolgd door een welkom door de predikant, gevolgd door een gebed en een lied of muziekstuk. Daarna is er gelegenheid voor herinneringen van nabestaanden, gevolgd of afgewisseld door muziek/lied. Vaak klinkt er daarna een tekst uit de bijbel en een korte overdenking waarin de predikant dingen uit het leven van de overledene koppelt aan de manier waarop hij/zij in het geloof stond. Na een lied zijn er gebeden en worden er woorden ten uitgeleide gesproken. Nabestaanden tillen/rijden de kist de kerk uit. Op de begraafplaats wordt de dienst voortgezet met een gebed, een gedicht, een gezamenlijk gesproken Onze Vader (in overleg met de familie).
Er is heel veel mogelijk aan keuze van liederen en muziek, teksten, gedichten, inbreng familie, (klein)kinderen. Het is in alle gevallen maatwerk, want het gaat immers om het afscheid van een uniek mens.
Daarom vindt er kort na het overlijden een gesprek plaats tussen de predikant en de nabestaanden. In dat gesprek vraagt de predikant wie de overledene voor de nabestaanden was, is er ruimte voor verhalen, voor (mooie of minder mooie) herinneringen, voor verdriet én bespreken we hoe we de afscheidsdienst vorm willen geven. Welke liederen, welke muziek, welke bijdragen van familie, etc. En wat betreft die minder mooie herinneringen: soms is het fijn die te kunnen uitspreken in kleine kring. Maar niet alles wat gezegd is komt terug in de dienst – dat is alleen in goed overleg.
Dankdienst voor het leven in een aula met eigen predikant
Een afscheidsdienst in de aula met de eigen predikant wordt op dezelfde manier vormgegeven als in de kerk. In een gesprek met de familie wordt bepaald wat voor een muziek er klinkt, of er gezongen gaat worden, wie er wat wil zeggen of doen. Ook hier doet de predikant meestal een gebed, een lezing en een korte overdenking en leidt hij of zij de bijeenkomst. Maar de inbreng van de predikant kan dan wat beknopter zijn. Als er een crematie volgt na afloop van de bijeenkomst, wordt besproken hoe we dat vorm geven (ook in overleg met begrafenisondernemer), wie zijn erbij, hoe nemen we het laatste afscheid, etc. Als er een begrafenis volgt na afloop van de bijeenkomst, gaan we met z’n allen naar de begraafplaats (of alleen met directe nabestaanden). Daar kan de predikant of nabestaande nog een tekst of gebed uitspreken voor de kist zakt.
Wat kunt u doen voorafgaand aan het sterven?
Het geeft soms veel rust als je je wensen van te voren op papier zet, of een keer bespreekt met de nabestaanden en/of iemand uit de kerk.
Vragen die hierbij leidend kunnen zijn, zijn:
- Welke van de bovenstaande vormen zou ik graag willen?
- Welke liederen vind ik mooi?
- Welke muziekstukken vind ik mooi?
- Is er een schriftlezing die voor mij bijzonder is?
- Wat heb ik verder voor wensen met betrekking tot de afscheidsbijeenkomst? (gedichten, kaarsen aansteken, rol (klein)kinderen,…)
Vaak hebben uitvaartondernemers hier ook zogenaamde ‘laatste wens’- boekjes voor die u in kunt vullen, maar u kunt het ook zelf op papier zetten en aan uw nabestaanden vertellen waar u dat document bewaart. U kunt altijd een beroep doen op uw predikant of ouderling als u er vragen over heeft.
Goed om te weten
Als een einde nabij is, is er vaak al contact met een predikant. Naast de gewone bezoekjes en gesprekken is het ook mogelijk om het afscheid samen liturgisch te ‘vieren’. Dat kan door bv samen avondmaal te vieren in kleine kring aan huis met de mensen die je dierbaar zijn. Het kan ook in een ritueel van gebed, lied en de zegen. Soms gebeurt dat in een opwelling, alleen met de stervende, of met de partner, maar het kan ook heel mooi zijn om daar het hele gezin bij uit te nodigen (als daar nog de tijd voor is).
Samen een lied zingen of muziek luisteren, een kaars ontsteken, een Bijbelgedeelte horen, en de zegen van God ontvangen, kan heel troostend zijn.
Je mag ons daarvoor altijd benaderen, en we doen het altijd op een manier die bij de familie past.
De kosten
Een kerkdienst kost geld. Het gebouw moet worden verwarmd, er wordt een liturgie gedrukt, de voorganger en organist zijn meestal in dienst van de kerk en moeten worden betaald. Informeer naar de kosten. Een indicatie van de kosten vind je hier.
Vaak zijn er diverse vrijwilligers bij betrokken zoals een koster, een ouderling, en mensen die Beeld&Geluid verzorgen. Een gift of attentie voor de vrijwillers is aardig om te doen.
Voor nabestaanden
Als je geliefde overlijdt en je wilt kerkelijke betrokkenheid daarbij, kun je contact opnemen met de predikant of de ouderling en aangeven wat je wensen zijn. Ook kun je de begrafenisondernemer contact laten opnemen met de predikant om te overleggen over de datum van de uitvaart (predikanten kunnen niet altijd en ook de kerk moet gereserveerd worden). De predikant maakt dan met je een afspraak voor een gesprek. In dat gesprek bespreken we jouw wensen en de wensen van de overledene om zo tot een zo een zo goed mogelijk afscheid te komen.
‘Rouw brengen’ en Laatste zondag van het kerkelijk jaar
Op twee momenten wordt de naam van een geliefde genoemd in het midden van de gemeente. Die neemt immers ook afscheid van een gemeentelid. Rouw brengen is kort na het overlijden op zondag in de kerk. De Laatste zondag is de derde of vierde zondag van november. Dan worden namen van alle overleden gemeenteleden genoemd.
